
Trong một thế giới nơi người trẻ được khuyến khích “mơ lớn”, “sống tham vọng”, thì cuốn sách như một liều thuốc giải, giúp ta tỉnh táo hơn, hiểu rõ rằng: tham vọng không sai, nhưng nếu không có nỗ lực tương xứng, thì nó chỉ là ảo tưởng hão huyền.
Ngay từ tiêu đề, cuốn sách đã nói lên một chân lý rất thực: Không nỗ lực thì đừng tham vọng. Bởi vì nếu bạn chỉ ngồi mơ mộng về thành công, sự nổi tiếng, hay những điều lớn lao mà bản thân chưa từng bắt đầu bằng hành động cụ thể, thì bạn chỉ đang tự ru ngủ chính mình. Trong thời đại mạng xã hội – nơi thành công được phô bày quá dễ dàng, người ta dễ quên rằng đằng sau ánh hào quang là nhiều tháng năm nỗ lực âm thầm.
Cuốn sách không phủ nhận tham vọng – thậm chí, Lý Thượng Long khẳng định rằng tham vọng, khi đặt đúng hoàn cảnh và dựa trên nỗ lực thực tế, chính là động lực thúc đẩy con người vượt qua giới hạn. Nhưng ông cũng cảnh báo: tham vọng vô căn cứ có thể trở thành gánh nặng, khiến con người mệt mỏi, lạc hướng và mất kết nối với thực tại. Trong chương đầu tiên, “Nỗ lực phải tương xứng với tham vọng”, tác giả cho rằng nếu bạn muốn chạm tới điều lớn lao, thì bạn phải sẵn sàng chịu đựng, học hỏi và làm việc miệt mài. Không ai có thể đi từ điểm A tới điểm Z chỉ bằng một cú nhảy – mà phải qua từng bước chân nhỏ, đều đặn và kiên trì.
Chương hai “Người luôn tiến bộ sẽ không bị già đi” là một góc nhìn rất tích cực, cho thấy giá trị của sự phát triển bản thân không phụ thuộc vào tuổi tác hay xuất phát điểm. Bạn chỉ thực sự “già” khi bạn ngừng học, ngừng cố gắng. Còn khi bạn vẫn luôn tiến lên – dù chậm – thì bạn vẫn đang sống một cách có giá trị.
Sách cũng đề cập đến một điều rất gần gũi với giới trẻ: cuộc sống không hoàn hảo và bạn không cần phải hoàn hảo để hạnh phúc hay thành công. Quan điểm trong phần “Không có gì là hoàn hảo tuyệt đối” là một lời cảnh báo với những ai mang nặng tâm lý cầu toàn, luôn chờ mọi điều kiện phải thật lý tưởng mới bắt đầu. Lý Thượng Long nhắc nhở: sự hoàn hảo không tồn tại – chỉ có sự đủ tốt và đúng thời điểm. Nếu bạn chờ mãi để “đủ giỏi”, “đủ điều kiện”, bạn sẽ chẳng bao giờ làm được gì cả.
“Trái tim thật nhỏ, nhưng lại khao khát những điều to lớn. Nó chẳng đủ để làm bữa tối của một chú diều hâu, thế nhưng toàn bộ thế giới đều không đủ đối với nó.”
Câu này gợi ra bản chất con người: luôn mơ nhiều hơn khả năng mình hiện có. Điều này không sai – nhưng chỉ đúng nếu kèm theo sự thức tỉnh và hành động để lấp đầy khoảng cách giữa hiện tại và điều mong muốn.
Cuối cùng, cuốn sách không dừng lại ở lý luận, mà truyền cảm hứng rất đời thường. Nó nhấn mạnh rằng: thất bại không đáng buồn bằng việc không cố gắng hết mình. Bởi vì khi bạn đã dốc lòng, dù kết quả là gì, bạn vẫn có quyền tự hào. Cái đáng tiếc nhất không phải là thất bại, mà là không dám thử.
“Ai chờ đợi để làm nhiều điều tốt đẹp cùng một lúc sẽ chẳng bao giờ làm gì cả.” – câu kết từ Samuel Johnson cũng là tinh thần xuyên suốt cả tác phẩm: hãy hành động, dù là nhỏ nhất, còn hơn là mãi chờ đợi điều hoàn hảo.
Không Nỗ Lực Đừng Tham Vọng là một cuốn sách nhẹ nhàng nhưng đầy nội lực, phù hợp với những ai đang mông lung giữa những giấc mơ và thực tế, những người trẻ đang muốn tìm lại sự cân bằng giữa mơ ước và hành động. Đọc sách không khiến bạn thành công ngay lập tức, nhưng chắc chắn giúp bạn tỉnh táo và vững vàng hơn trên con đường chạm đến mục tiêu của mình.
Tường Vy